Pewna ilość zasad ma charakter uniwersalny i są one stosowane w każdej sytuacji terapeutycznej. Oprócz zasad uniwersalnych powstają na użytek pracy z konkretnym klientem zasady szczególne, które są ściśle związane ze specyficznym materiałem przyniesionym przez konkretnego klienta z konkretną historią. Terapeuta potrzebuje zrozumieć „gatunek” przyniesionego materiału a następnie na tej podstawie powstają założenia szczególne do kontraktu.
Długość psychoterapii
Przyniesiona do gabinetu „treść” decyduje o czasie trwania procesu terapeutycznego. Oprócz sytuacji szczególnych możemy mówić o terapii krótkoterminowej lub długoterminowej. Psychoterapia krótkoterminowa pomaga w konkretnej sytuacji kryzysowej, takiej jak utrata bliskiej osoby, nagła choroba czy pilna konieczność podjęcia ważnej decyzji życiowej. Taka forma terapii ma z góry ustalony termin zakończenia. Składa się od kilku do kilkunastu spotkań (na ogół nie więcej niż 20). Psychoterapia długoterminowa to praca nastawiona na szersze i głębsze poznanie i zrozumienie siebie (swoich uczuć, myśli, zachowań w różnych sytuacjach i wobec różnych ludzi, a także wobec siebie samego), co pozwala na przemianę funkcjonowania w życiu. Nie ma z góry ustalonego terminu zakończenia takiej terapii, trwa ona aż obie strony uznają, że nastąpiły oczekiwane zmiany.